ลักษณะทั่วไปของการบริหาร (Management or Administration)

          ในการดำรงชีวิตของคนเรานั้น  เกี่ยวข้องอยู่กับการจัดการอยู่ตลอดเวลา  เช่น  ในระยะเวลา 1 วัน  ตั้งแต่ตื่นนอนตอนเช้าจนกระทั่งหลับอีกในเวลากลางคืน  เราต้องผ่านพฤติกรรมหลายอย่าง  ตั้งแต่อาบน้ำ ทานข้าว ทำกิจกรรมงานต่าง ๆ เราอาจ จะตั้งใจเอาไว้ว่าในช่วงเช้าเราจะทำกิจกรรมอะไร ในช่วงบ่ายเราจะไปไหน และในตอนเย็นเราจะทำอะไร  ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้จะต้องเกี่ยวข้องกับวัตถุประสงค์ที่เราตั้งใจเอาไว้  เกี่ยวกับเวลา  เกี่ยวกับผลสำเร็จที่คาดหวัง  ซึ่งลักษณะดังกล่าวนี้เป็นกระบวนการของการจัดการ เพียงแต่ว่า ถ้าหากเรามองที่ตัวเราเพียงคนเดียวแล้วมันอาจจะไม่ยุ่งยาก  ซับซ้อน  แต่ถ้าหากเราจะทำกิจกรรมอะไรก็ตามที่ต้องไปเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับคนอื่นแล้ว    ปัญหาความยุ่งยากต่าง ๆ จะตามมา อย่าลืมว่ามนุษย์เป็นสัตว์สังคม (Social  Animal)  ก็จะต้องอยู่รวมกลุ่มรวมเหล่ามีความหลากหลายในเชื้อชาติ ภาษา และ วัฒนธรรม  แต่การที่คนเหล่านี้มาอยู่ร่วมกัน ทำงานในที่เดียวกัน  แล้วไม่เกิดปัญหา  ก็เพราะเขาเหล่านั้นมีความต้องการ และกระบวนการของการจัดการร่วมกัน ที่สอดคล้องกัน  นักเรียน  นักศึกษา  จะต้องมีกระบวนการจัดการร่วมกันที่ดีภายในห้อง  จึงจะทำให้ในห้องเรียนของเราพบความสำเร็จในการเรียน และถ้าหากในโรงเรียน หรือวิทยาลัยแห่งนั้น  นักเรียน  นักศึกษา แต่ละห้องมีกระบวนการจัดการร่วมที่สอดคล้องกันแล้ว  ย่อมจะทำให้โรงเรียน หรือวิทยาลัยแห่งนั้นพบกับความสำเร็จ  ความมีชื่อเสียงในสังคม  ถ้าหากนักเรียน  นักศึกษามีความเข้าใจในเรื่องของการจัดการ  เมื่อสำเร็จการศึกษาออกไปประกอบอาชีพในโรงงาน  ในบริษัท  ห้างร้าน  หรือหน่วยงานของราชการ  ไม่ว่าเราจะประกอบอาชีพอะไรก็ตาม  เราจะหนีคำว่า  การจัดการไปไม่ได้เด็ดขาด  เราจึงควรมาทำความเข้าใจเรื่องของการจัดการ หรือการบริหารให้ดีขึ้นกว่าที่เรามีอยู่แล้ว

                   การจัดการหรือการบริหาร ในภาษาอังกฤษมีคำใช้อยู่  2  คำ   คือคำว่า   Administration  และ  Management   คำว่า Administration  มักจะเป็นการบริหารในเรื่องนโยบาย  ( Policy )  ส่วน   Management  เป็นการนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ   (Implementation)  ในสภาพที่นำคำไปใช้จะสังเกตเห็นว่า  คำว่า  Administration  นิยมนำไปใช้ในทางการบริหารราชการ  ส่วนคำว่า  Management  นิยมใช้ในทางการบริหารธุรกิจ  แต่อย่างไรก็ตามคำสองคำนี้  อาจใช้แทนกันได้และหมายถึงการบริหารเช่นเดียวกัน

                  ความหมายของการบริหาร  ได้มีผู้อธิบายความหมายเอาไว้ต่าง ๆ  ดังนี้  ฮาลอร์ด  ดีคูลย์ (Harold  D.Koontz, 1972) ได้กล่าว ว่า การบริหาร  คือการทำงานให้สำเร็จโดยอาศัยผู้อื่นเออเนสย์  เดลล์  (Ernest  Dale, 1973 : 4)  ได้ให้ความหมายของการบริหารว่า  เป็นกระบวนการจัดองค์การ  และการใช้ทรัพยากรต่าง ๆ  เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ล่วงหน้า นิวต์แมน และ ซัมเมอร์   ( Newman  and  Summer, 1964  : 9 )  ยังได้เสนอแนะว่าการบริหารเป็นกระบวนการทางสังคม ซึ่งประกอบด้วยชุดกิจกรรม อันจะนำไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายและกิจกรรมต่าง ๆ นั้น  มักจะเกี่ยวข้องกับการติดต่อสัมพันธ์ระหว่างบุคคล  ณรงค์  นันทวรรธนะ  (2536 : 4)  ได้เสนอความหมายของการบริหารว่า  เป็นการดำเนินงาน หรือกระบวนการของบุคคลทั้ง  2  คนขึ้นไปมาร่วมมือ  ร่วมแรง  ร่วมใจกันทำงาน  เพื่อที่จะให้งานนั้นบรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งเอาไว้   พงศ์ศรีโรจน์  (2537 : 14)  ได้เสนอว่าการบริหาร  คือการดำเนินงานร่วมกันของคณะบุคคล  ซึ่งเป็นกลุ่มผู้บริหารขององค์การในส่วนที่เกี่ยวกับการวางแผน  การจัดตั้งองค์การ การจัดคนเข้าทำงาน  การสั่งการ  และการควบคุมกิจกรรม ให้ดำเนินไปตามนโยบายจนบรรลุวัตถุประสงค์ขององค์การที่วางไว้อย่างประหยัด  และมีประสิทธิภาพที่สุด   ธีรวุฒิ  บุณยโสภณ  และวีรพงษ์  เฉลิมจิระวัฒน์  (2537 : 12)  ได้เสนอว่า  การบริหารหรือการจัดการ  คือกระบวนการอย่างหนึ่งภายในองค์การซึ่งมีลำดับการทำงานเป็นขั้นตอน  มีกลุ่มบุคคลเป็นกลไกสำคัญในการบริหารงาน  มีเงินทุน  เครื่องจักร  และวัสดุครุภัณฑ์ต่าง ๆ  เป็นองค์ประกอบด้วย

                   กล่าวโดยสรุปแล้ว  การบริหาร  คือ  กลุ่มบุคคลที่ทำหน้าที่วางแผนการจัดองค์การ  จัดคนเข้าทำงาน  สั่งการ และควบคุม การทำงานให้กิจกรรมขององค์การดำเนินไปตามวัตถุประสงค์อย่างมีประสิทธิภาพ  โดยอยู่บนพื้นฐานของปัจจัยในการบริหาร   ( Factor  of  Management)

องค์ประกอบของการบริหาร  (Management  Component)

                   จากแนวความคิดการบริหารงานของนักวิชาการต่าง ๆ ที่ได้ในความหมายของการบริหารเอาไว้  จะเห็นว่าการบริหารนั้นมีองค์ประกอบ  3  ประการ  คือ  เป้าหมาย  (Goal)  ปัจจัยการบริหาร  (Factor  of  Management)  และลักษณะของการบริหาร  (Management  Style)  มีรายละเอียดดังต่อไปนี้  (ณรงค์  นันทวรรธนะ, 2536 : 8)
                1.  มีเป้าหมาย  (Goal)  หรือวัตถุประสงค์ที่แน่นอนในการบริหารองค์การ  ผู้บริหารจะต้องมีการกำหนดทิศทางหรือวัตถุประสงค์ของการทำงานไว้ชัดเจน
                2.  มีปัจจัยในการบริหาร  (Factor  of  Management)  โดยทั่วไปแล้วปัจจัยในการบริหารที่เป็นพื้นฐานมี  5 ประการ คือ

2.1  คน  (Men)
2.2  เงิน  (Money)
2.3  วัสดุ  (Material)
2.4  เทคนิควิธี  (Method)
2.5  เครื่องจักร  (Machine)

         อย่างไรก็ตามปัจจัยพื้นฐานของการบริหาร 5 ประการที่กล่าวมานี้  อาจจะยังไม่เป็นการเพียงพอ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสภาพสังคมปัจจุบันมีการแข่งขันกันรุนแรงทุกด้าน  เช่น  ธุรกิจการค้า ระบบการผลิต ตลอดทั้งทางด้านการศึกษา ปัจจัยการบริหารอาจจะมีปัจจัยอื่นนอกเหนือจาก 5  ประการที่กล่าวมา  เช่น  การตลาด  (Market)  และอื่น ๆ  เป็นต้น
           3. .ลักษณะของการบริหาร (Management Style)การบริหารเป็นทั้งศาสตร์และทั้งศิลป์ที่ผู้บริหารจะต้องนำมาประยุกต์ใช้ในการบริหารให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดต่อองค์กร  จนมีคำกล่าวที่ว่า “ที่ใดมีผู้นำที่ดี  ที่นั่นก็จะมีความสำเร็จ”  

      ที่มา http://www.nsru.ac.th